काठमाडौँ । राजधानी काठमाडौँमा रहेका अनेकौँ समस्यामध्ये एउटा जटिल समस्या हो शौचालयको । काठमाडौँमा कतै जानु परे अपर्याप्त र अव्यवस्थित सार्वजनिक शौचालयका कारण धेरैले समस्या भोग्नुपरेको छ । तर समस्या छ भन्ने जान्दा जान्दै पनि काठमाडौँ महानगरपालिका भने कहिले योजन त कहिले कार्य्निर्दे्शिकाको बहाना गर्दै टार्दै आइरहेको छ ।
काठमाडौँ उपत्यकाको मुटुमा रहेको खुलामञ्चअगाडिकोे सार्वजनिक शौचालयको हालत खराब छ । काठमाडौँमा यस्ता ४५ वटा सार्वजनिक शौचालयहरु छन् । तर प्राय शौचालयहरु प्रयोग गर्न नमिल्ने अवस्थामा छन् ।
खुलामञ्च अगाडीका यो शौचालय काठमाडौँ महानगरपालिकाले शहरी सेवा समाजलाई ५ वर्षको लागि लिजमा दिएको छ । काठमाडौँ महानगरपलिकालाई शहरी सेवा समाजले वार्षिकरुपमा सम्झौताअनुसार पैसा बुझाउछ । तर उसले कति कमाउछ त्यसको कुनै लेखाजोखा छैन । र त्यसले कुनै राजस्व पनि तिर्नु पदैन । टेन्डर मार्फत जस्ले धेरै रकमको बोलक महानगरपालिकालाई दिन्छ सार्वजनिक सौचालय उसैलाई लिजमा दिने गरिएको छ ।
यो कम्पनीले मात्र होइन लिजमा लिने प्राय कम्पनीले सम्झौताको पालन गरेका छैनन् । सम्झौतामा सौचालय सफा राख्नु पर्ने उल्लेख छ तर सौचालय निकै फोहर र दुर्ग्न्धित छन् । त्यहाँ समयमा सफा गरिदैन र समयमा पानी हालिदैन । महानगरपालिकाका प्रवक्ता यसलाई संकोच नै नमानी ‘हो फोहोर छ’ भन्नुहुन्छ ।
काठमाडौँ महानगरपालिकाले लिजमा दिइएका शौचालयहरुबाट बार्षिक ९० लाख रुपैयाँ पाउछ । जुन पैसा शौचालयका लागि नै खर्च गर्ने गरेको महानगरपालिकाले जनाएको छ । तर उपत्यकाका शौचालयहरु सौच गर्न जान पनि नसकिने फोहोर र दुर्गन्धित छन् ।
संरक्षण र निगरानी गर्ने निकाय काठमाडौँ महानगरपालिकाको लापरवाही र बेवास्ताका कारण उपत्यकाका सार्वजनिक शौचालयहारुमा बेतिथि मौलाएको छ ।
२०७६ साउन २५ गते प्रकाशित
वि.सं.२०७६ साउन २५ शनिवार १७:०१ मा प्रकाशित