काठमाडौं । रोजगारीका क्रममा मलेसिया तथा साउदीमा पुगेर निधन भएका नेपाली कामदारको शव ल्याउन निकै समस्या भएको छ ।
ती देशका श्रम सहचारीका अनुसार हवाई उडानका कारण ती देशबाट नेपाली कामदारको नेपाल पठाउन समस्या भएको हो । अहिले मलेसियामा ५२ जना र साउदीमा २५ जना नेपालीको शव रहेको छ ।
दुवै देशका श्रम सहचारीका अनुसार नेपालबाट न्यारोबडीको जहाज जाने र ती जहाजमा एक पटकमा एक जना वा दुई जनाको भन्दा बढी शव नेपालमा पठाउन समस्या भएका कारण धेरै शव बाँकी रहेका हुन् ।
यता संयुक्त अरब इमिरेट्स (यूएई) मा भने वाइडबढी नै उडान हुने भएका कारण शव बाँकी नरहको त्यहाँको लागि श्रम सहचारी निर्मला थापाले बताउनुभयो । उहाँका अनुसार यूएईमा कोरोनाका कारण निधन भएका एक जना नेपालीको मात्रै शव रहेको छ ।
मलेसियाका लागि श्रम सहचारी दिपक ढकालका अनुसार अहिले ५२ वटा शव रहेको छ । हवाई समस्याका कारण शवको क्यू लाग्ने गरेको उहाँको भनाई छ । हाल सातामा ३ वटा उडान हुने र न्यारोबढी जहाज भएकाले एक पटकमा १ वटा मात्रै शव नेपालमा पठाउन सकेको जानकारी गराउनु भयो । वाइडबढीले उडाँन भर्ने हो भने एक पटकमा १६, १७ जनाको शव ल्याउँदा करिब ४ उडानमा सबै शव नेपालमा फर्काउन सकिने उहाँको भनाई छ । मलेसियामा १ वर्षमा १५० जना भन्दा बढीका निधन भएको छ ।
उहाँका अनुसार मलेसियामा नेपाली कामदारको माग भएपनि कोरोनाका कारण त्यहाँको सरकारले खोल्न चाहेको छैन । बरु अहिले मलेसियामा रहेका नेपाली नेपाल आउन धेरैले चाहेको उहाँको भनाई छ । सातामा ३ उडान हुने र अहिले तीन साताको लागि उडान प्याक भएको र टिकट पनि महंगो भएको उहाँको भनाई छ ।
मलेसिया महामारीको दर हेरेर मात्रै कामदार लिने नलिने योजनामा रहेको उहाँको भनाई छ । डिसेम्बरदेखि नर्मल भयो भने कमदार लिने अपेक्षा भएपनि त्यो हुन नसकेको ढकालले जानकारी गराउनु भयो ।
यूएईकी श्रम सहचारी निर्मला थापाका अनुसार यूएईले भने तत्कालै कामदार नलिने नीति लिएको छ । जुलाइसम्म कामदार नल्याउने नीति लिएको र अहिले बिदामा नेपालमा रहेका कामदार ल्याउन समस्या भएको उहाँको भनाई छ । उहाँका अनुसार २९ हजार कामदारको मागपत्र स्वीकार भएको तर कोरोनाका कारण रोकिएको छ ।
यूएईमा रोजगारीको लागि कसैलाई भिषा जारी नगरेका कारण खोप लाउने नलाउनेलाई आउन दिने विषयमा निर्णय नभएको उहाँको भनाई छ ।
तर साउदी अरबका श्रम सहचारी जीवन राईका अनुसार अहिले साउदीमा २५ जना कामदारको शव रहेको छ । वलाइडबढी जहाज आएमा २ फ्लाइटमा सबै शव ल्याउन सकिने तर शयारो बढीका जहाज मात्रै जाने भएका कारण एक फ्लाइटमा बढीमा २ जना वा १ जना मात्रै ल्याउन सकिने गरेका कारण समय लागेको बताउनुभयो ।
वैदेशिक रोजगार पत्रकार समाजले आयोजना गरेको कार्यक्रममा उहाँले अहिले सहजै टिकट पाउन समस्या हुने गरेको जानकारी गराउनु भयो । बिमान कम भएका कारण पनि खर्च बढेको उहाँको भनाई छ । साउदी जानेले त्यहाँको सरकारले नै होटल तोकेको क्वारेन्टाइनको व्यवस्था गरेको बताउनुभयो । त्यहाँ १०० भन्दा बढी क्वारेन्टाइन तोकेको र खर्च आफैले व्यहोर्ने भनिएको छ ।
उहाँका अनुसार अहिलेसम्म ३६ सय फाइलाबाट ३५ हजार नेपाली ल्याउनका लागि मागपत्र प्रमाणिकरण भएको छ । साउदीमा नेपालीको माग राम्रो रहेको उहाँको भनाई छ । अहिले मलेसियामा स्थगन भएको, यूएईमा कोटो सिमित भएको कारण साउदीमा माग बढेको हो । माग बढी लेबर नै हुने गरेको छ ।
उहाँका अनुसार साउदीबाट एक जनाको लागि २१ हजार साउदी रियाल तलबको लागि कम्प्युटर प्रोग्रामरको माग आएको छ । त्यो भनेको नेपाली ७ लाख भन्दा बढी हो । त्यस्ता थोरै माग आउने र नेपालीहरु अदक्ष भन्दा पनि अर्ध दक्ष र दक्ष कामदार बढी लैजान प्रयास गर्नुपर्ने उहाँको तर्क छ ।
वि.सं.२०७८ असार २३ बुधवार १३:५९ मा प्रकाशित
