काठमाडौं । देशका १ करोड ८८ लाख जनताले खाना पकाउन परम्परागत दाउराको प्रयोग गर्दै आएका छन । दुर्गम ग्रामीण जनताको भान्छामा वन जंगलको दाउरा र गाईभैंसीको गोबरबाट बनेको गुईंठाको प्रयोग हुने गरेको हो ।
विद्युतीकरण भएका ग्रामीण घरमा पनि खाना पकाउन दाउरा तथा गुईंठाको उपयोग भइरहेको वैकल्पिक ऊर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रका निर्देशक नारायण अधिकारीले बताउनुभयो । उहाँका अनुसार अहिले साढे ६२ प्रतिशत घरधुरी अझै परम्परागत ऊर्जाको स्रोतमा निर्भर छन ।
दाउरा र गुईंठालाई वायोग्यास, एपी ग्यास, विद्युतीय चुलोले प्रतिस्थापन गर्ने गरीका विविध कार्यक्रम सञ्चालन भइरहेको उहाँले बताउनुभयो ।
केन्द्रले तराईका भान्छालाई गुईंठामुक्त बनाउन वायोग्यास तथा सुधारिएको चुलो प्रवद्र्धन गर्न बहुवर्षिय कार्यक्रम चालू वर्षबाट सञ्चालन गर्न लागिएको अधिकारीले जानकारी दिनुभयो ।
वायोग्यास, सुधारिएको चुलो, विद्युतीय चुलो र एलपी ग्यासको उपयोगमा वृद्धि गरी अहिलेको परम्परागत ऊर्जा खपतको अनुपातलाई सन् २०३० सम्ममा ३० प्रतिशतमा झार्ने लक्ष्य छ ।
दाउरा तथा गुईंठा प्रतिस्थापन गर्न अहिलेको ग्यास खपत परिमाणलाई साढे २२ प्रतिशतबाट बढाएर ३९ प्रतिशत पुर्याउने सरकारको योजना छ ।
यस्तै, अहिले ८७.५५ प्रतिशत रहेको विद्युतको पहुँचलाई ९९ प्रतिशत र वार्षिक ऊर्जा खपतलाई २ सय ४५ किलोवाट घन्टाबाट बढाएर १ हजार ५ सय किलोवाट घन्टा पुर्याउने लक्ष्य छ ।
आन्तरिक विद्युत उत्पादन परिमाण बढ्दै गएकाले विद्युतीय उपकरणको प्रयोग बढाउन प्राधिकरणले उपभोक्तामा अनुरोध गर्न थालेको छ ।
सबै नेपालीमा आधुनिक ऊर्जाको पहुँच पुर्याउन अहिलेको विद्युत उत्पादनको क्षमतालाई बढाएर १५ हजार मेगावाट पुर्याउने पनि सरकारको लक्ष्य छ ।
२०७६ भदौ ८ गते प्रकाशित
वि.सं.२०७६ भदौ ८ आइतवार १५:०४ मा प्रकाशित
