काठमाण्डौं । विश्व बैंकले नेपालको अर्थतन्त्रमा तेस्रो धक्का लाग्ने चेतावनी दिएकोछ । भूकम्प र भारतले लगाएको नाकाबन्दीलाई पहिलो र दोस्रो धक्का रुपमा व्याख्या गर्दै विश्व बैंकले नेपाल भित्रने रेमिटेन्स घट्न सक्ने र त्यसको निकै ठूलो असर अर्थतन्त्रमा पर्ने भन्दै यसलाई तेस्रो धक्का हुने चेतावनी दिएको छ ।
बैंकले हिजो बुधबार नेपाल डेभलपमेन्ट अपडेट सम्बन्धी अध्ययन सार्वजनिक गर्दै यस्तो चेतावनी दिएको हो । यस वर्ष रेमिटेन्सको जोखिम शीर्षकमा अध्ययन भएको थियो । चालु आर्थिक वर्षको वैशाख मसान्तसम्म रेमिटेन्सको बृद्धिदर १० प्रतिशतको हाराहारीमा छ । डलरको भाउ बढेको कारण पनि रेमिटेन्स बृद्धि बढी भएको हो । दुई वर्षअघिसम्म रेमिटेन्सको बृद्धिदर ३० प्रतिसतको हाराहारीमा थियो ।
वैदेशिक रोजगारीमा जाने कामदारको संख्यामा विशेषगरी मलेशिया जाने कामदारको सख्या उच्च दरले घट्यो । त्यस्तै तेलको भाउ घटेपछि खाडी मुलुकमा कामदारको माग पनि घट्न थाल्यो ।
यसले नेपाल भित्रने रेमिटेन्सको मात्रामा असर पार्ने अनुमान विश्व बैंकको छ । रेमिटेन्सको मात्रामा थोरै गिरावट आउँदा पनि नेपालको अर्थतन्त्रमा ठूलो असर देखिने छ, विश्व बैंकले सार्वजनिक गरेको रिपोर्टमा उल्लेछ छ ।
रेमिटेन्स १० प्रतिसतले घट्दा नेपालको कुल गार्हस्थ उत्पादन ९आर्थिक बृद्धिदर ० ३ प्रतिसत विन्दुले घट्छ । बैंकले उदाहरण दिदै भनेको छ, सन् २०१८मा नेपालको आर्थिक बृद्धिदर ४।४ प्रतिसत हुन्छ भने रेमिटेन्स १० प्रतिसतले घट्दा यस्तो बृद्धिदर १।३ प्रतिसतमा झर्नेछ । त्यस्तै आयातमा आउने गिरावटले सरकारी राजस्वमा असर पार्छ ।
सन् २०१५मा मात्रै साढे ६ खर्बको हाराहारीमा रेमिटेन्स भित्रिएको थियो । वैदेशिक सहायताको तुलनामा नेपालले दस गुणा बढी र निर्यात व्यापारको तुलनामा साढे दुई गुणा बढी रकम रेमिटेन्सबाट भित्रिने गरेको छ ।
२ असार २०७३, ९।००
वि.सं.२०७३ असार २ बिहीवार १२:५७ मा प्रकाशित
