एजेन्सी । न्युजिल्यान्डमा एउटा पेन्गुइन आफ्नो वास्तविक वासस्थानबाट तीन हजार किलोमिटर टाढा हिँडेको छ । स्थानीयले माया गरेर पिंगु नाम दिएको एडेली पेन्गुइन न्युजिल्यान्डको समुद्री तटमा फेला परेको हो । सो पेन्गुइन आन्ध्र महासागरबाट न्युजिल्यान्ड पुगेको विश्वास गरिएको छ । यसलाई वैज्ञानिकहरूले विश्वकै दुर्लभ र रोचक घटना बताएका छन् ।
स्थानीय ह्यारी सिंहले त्यसलाई पहिलो पटक देखेका थिए । नदीको तटमा पहिलो पटक देख्दा उनले त्यसलाई एउटा ‘नरम खेलौना’ जस्तो मानेका थिए ।
दक्षिणी सहर क्रिस्टचर्चको दबिर्डलिङ फ्ल्याटको एउटा किनारामा टहलिने क्रममा सिंह र उनकी पत्नीले पिंगुलाई फेला पारेका थिए ।
‘सुरूमा देख्दा मैले त्यसलाई एउटा नरम खेलौना जस्तो माने । अकस्मात त्यसले टाउको हल्लायो । त्यसपछि त्यो साँच्चीकै जीवित प्राणी जस्तो लाग्यो । ’ उनले भने ।
सिंहले फेसबुक पेजमा पोस्ट गरेको एउटा भिडियोमा पेन्गुइन नितान्तै एक्लो र हराएकोजस्तो देखिन्छ । ‘उ एक घन्टासम्म चलेन । उ निकै थकित देखिन्थ्यो ।’ सिंहले लेखेका छन् ।
पेन्गुइन लामो समयसम्म पनि समुद्रतर्फ नगएपछि उनले उद्दारकतालाई फोन गर्ने निधो गरे । समुद्रका प्राणीले त्यसलाई शिकार गर्छन की भनेर उद्दारकर्ता नआउन्जेल उनी पेन्गुइनको पहरेदार बनेर बसे ।
‘निर्दोष चरा बिरालो, कुकुर वा अन्य कुनै प्राणीको शिकार बन्छ की भन्ने डरले त्यसलाई कुरेरै बसिरहे,’ उनले भने ।
केही समयपछि एक उद्दारकर्ता आए । उनी थिए थोमस स्ट्राके । थोमसले विगत १० वर्षदेखि न्युजिल्यान्डको दक्षिणी टापुमा पेन्गुइनलाई पुर्नस्थापना गर्दै आएका थिए ।
सो पेन्गुइन एडेली प्रजातिको भएको थाहा पाएपछि थोमस एक क्षण अवाक भए । किनकी एडेली प्रजातिको पेन्गुइन अन्र्टाटिका महादेशमा मात्र पाइन्छ । पेन्गुइन लामो यात्रा गरेर न्युजिल्यान्ड आएको उनले निस्कर्ष निकाले । थोमस र उनको समूहले सोही साँझ पेन्गुइनको उद्दार गरे ।
थोमसले सो दुर्लभ चराको रगत परीक्षण गराए । परीक्षणका क्रममा पेन्गुइन कम तौल भएको र उसमा ‘डिहाइड्रेसन’ देखिएको उनले थाहा पाए । उनले तत्कालै एउटा ट्युवबाट झोलिलो पर्दाथ खुवाए । पेन्गुइनलाई अहिले पनि त्यस्तै झोलिलो खानेकुरा दिइएको छ ।
त्यस दुर्लभ चरालाई बैंकस प्रायद्धीपमा चाँडै नै छोडिने भएको छ । त्यहाँ कुकुर र बिरालो हुँदैन् ।
समुद्री तटमा एडेली प्रजातिको पेन्गुइन फेला परेको न्युजिल्यान्डको इतिहासमै यो तेस्रो घटना हो । यसअघि न्युजिल्यान्डका दुई ओटा अलग अलग तटमा सन् १९६२ र सन् १९६३ मा यस्तै दुर्लभ पेन्गुइन फेला परेका थिए ।
एडेली पेन्गुइन भेटिनु निकै दुलर्भ घटना भएको र भविष्यमा पनि यस्ता पक्षी देखिएमा यसले खतरा संकेत गर्ने विज्ञहरु बताउँछन् ।
‘वार्षिक रुपमा एडेली पेन्गुइन यसैगरी देखिएपछि समुद्रमा केही गडबढी भएको रैछ भनेर बुझ्नु पर्छ,’ ओटागो विश्वविद्यालयका प्राध्यापक फिलिप सेडन भन्छन् ।
पेन्गुइन समुद्रबाट किन बाहिर आउछन् ? तिनिहरू कहाँ जान्छन् ? के गर्छन् ? र उनीहरूको जनसंख्या कति छ ? जस्ता प्रश्नहरूको अध्ययन आवश्यक भएको उनको भनाई छ । पेन्गुइनले सामुद्रिक पर्यावरणबारे पनि धेरै कुरा बताउने उनको भनाइ छ ।
वि.सं.२०७८ कात्तिक २८ आइतवार १४:३८ मा प्रकाशित
