काठमाडौं । अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले गैरकानुनी ढंगबाट चुनढुंगाको उत्खनन गरेको भन्दै ९ वटा कम्पनी र तिनका संचालक विरुद्ध विशेष अदालत काठमाडौंमा आरोरपत्र दायर गरेको छ । बुधबार दर्ता गरिएको सो आरोर–पत्रमा ९ वटै कम्पनीहरुबाट एक अर्ब २४ करोड ४५ लाख २६ हजार ६४३ रुपैयाँ विगो दावी गरिएको छ ।
आयोगले नेपाल उद्योग बाणिज्य महासंघका पुर्व अध्यक्ष पशुपति मुरारको सिद्धार्थ मिनरल्स प्रा.लि, विष्ण्ुाप्रसाद न्यौपानेको सर्वोत्तम सिमेन्ट लिमिटेड, सरद गोयलको मारुति सिमेन्ट लिमिटेड, ऋषी अग्रवालको अन्नपुर्ण क्वेरिज, प्रबलजंग पाण्डेको उदयपुर मिनरल्स टेक, नरेश दुगडको युनाइटेड सिमेन्ट, निपेश तायलको सोनापुर मिनरल्स एन्ड आयल लिमिटेड, भिमबहादुर थापा क्षत्रीको कन्चन क्वेरिज र मानबहादुर श्रेष्ठको डेलोमाइट चुनढुंगा उद्योग विरुद्ध अदालतमा आरोर–पत्र दायर गरेको आयोगले जनाएको छ ।
आयोगका प्रबक्ता वेदप्रसाद भण्डारीका अनुसार ति ९ वटै कम्पनीका संचालक विरुद्ध खानी तथा भुगर्भ विभागबाट माइनिङ स्किममा तोकिएको स्वीकृत क्षमताभन्दा बढी चुनढुंगा उत्खनन गरेको, खानी तथा भुगर्भ विभागबाट विगतमा समेत विभिन्न मितिमा पत्राचार, निर्देशन दिइ जरिवाना सहितको कारबाही गरेको भएतापनि खानी तथा भुगर्भ विभागको निर्देशन नमानी अवैज्ञानिक ढंगले अधिक उत्पादन जारी राखेको देखिएको, खानीद्धारमा चुनढुंगाको परिमाण मापक यन्त्र पनि नराखी खानी तथा भुगर्भ विभागले तोकेको शर्तहरुको उल्लंघन गरेको पाइएकोले उनीहरुविरुद्ध भ्रष्टाचार गरेको कसुरमा आरोरपत्र दर्ता गरिएको हो ।
त्यस्तै उनीहरुले बेन्चिङ पद्धतिबाट चुनढुंंगा उत्खनन गर्नुपर्ने सामान्य सिद्धान्त समेत अवलम्बन नगरी अधिक उत्पादन गरी खानी वा खनिज पदार्थको भण्डारणमा क्षति पुर्याएको, वातावरणीय संरक्षण गर्ने कार्यालाई वेवास्ता गरी वातावरणमा नकारात्मक असर पुग्ने कार्य गरेको , खनिज भण्डारको दिगो उपयोगको सम्चावना समाप्त पारेको, ऐन र नियामावली विपरित काम गरेको, आफूलाई गैरकानुनी लाभ पुर्याउने वदनियतले खानी तथा भुगर्भ विभाग समक्ष गरेको कवुलियत अनुमतिपत्र तथा प्रतिज्ञापत्रको शर्त उल्लंघन हुने गरी प्रचतिल कानुनद्धारा निषेधित तवरबाट व्यवसाय गरेको र आफूलाई प्राप्त अधिकारको दुरुपायेग गरेको देखिएका पनि आयोगले दर्ता गरेको आरोरपत्रका उल्लेख गरिएको छ ।
आयोगले सवैभन्दा बढी मुरारकाको कम्पनीमाथि विगो दावी गरेको छ । मुरारकाको कम्पनी सिद्धार्थ मिनरल्स प्रा.लि विरुद्ध ४९ करोड ४५ लाख ५१ हजार ६६५ रुपैयाँ विगो दावी गरी अदालतमा आरोरपत्र दायर गरिएको छ ।
त्यस्तै सर्वोत्तम सिमेन्ट विरुद्ध, १६ करोड, मारुती सिमेन्ट २० करोड, अन्नपुर्ण क्वेरिज विरुद्ध ११ करोड, उदयपुर मिनरल्स विरुद्ध १ करोड ७९लाख, युनाइटेड विरुद्ध ९ करोड ६९ लाख, सोनापुर ६ करोड ९८ लाख, कन्चन म्वेरिज विरुद्ध ३ करोड र डोलोमाइट विरुद्ध ५ करोड ४३ लाख रुपैयाँ विगो दावी गरिएको प्रबक्ता भण्डारीले जानकारी दिए ।
आरोरपत्रमा उनीहरु विरुद्ध भ्रष्टाचार निवारण ऐन २०५९ को दफा ८ बमोजिम काराबाहीको माग गरिएको छ । सो ऐन अनुसार प्रचलित कानूनद्वारा निषेधित तवरबाट व्यवसाय गरेमा निजलाई कसूरको मात्रा अनुसार दुई वर्षसम्म कैद वा बिगो बमोजिम जरिबाना गरी बिगो समेत जफत गरिने व्यवस्था रहेको छ ।
भ्रष्टाचार निवारण ऐन २०५९ को दफा ८ मा भएको व्यवस्था यस्तो छ ।
यी हुन् भ्रष्टाचारमा मुछिएका कम्पनी र उनीहरुसँग आयोगले दावी गरेको विगो रकम
वि.सं.२०७८ माघ १२ बुधवार १८:०५ मा प्रकाशित
