उत्तरी ध्रुव नजिकै एउटा यस्तो बैंक खोलिएको छ, जहाँ हरेक राष्ट्रले आफ्नो खाता खोल्न सक्छन् । तर सो बैंकमा नगद वा जिन्सीको कारोबार भने हुँदैन । उक्त बैंकमा अन्नका बीउमात्र जम्मा गरिन्छ ।
जलवायु परिवर्तन, प्राकृतिक प्रकोप, युद्धजस्ता कारणले बाली नष्ट भएमा उत्पन्न हुन सक्ने भोकमरी र खाद्य संकटलाई मध्यनजर गर्दै सन् २००८ मा नयाँ उपाय अपनाइएको हो ।
त्यस्तो विपतको अवस्थामा अन्नका बीउ सुरक्षित राख्न सकियोस् भन्ने हेतुले निकै सुरक्षित तरिकाले बैंक निर्माण गरिएको छ । ‘डुम्सडे’ नाम दिइएको यो बैंकमा विश्वकै प्रमुख खाद्यान्नको बीउ भण्डार गरिन्छ ।
जमिनबाट एक सय २० मिटर तल बैंकको भण्डार कक्ष बनाइएको छ । बुलेटप्रुफ ढोका भएको यो भण्डारलाई कुनै पनि क्षेप्यास्त्रले नष्ट गर्न सक्दैन ।
परमाणु युद्ध, महाहारी, प्रलयजस्ता स्थितिमा पनि पुनः अन्नबालीको खेती गर्न सकियोस् भन्ने उद्देश्यले प्रमुख बालीको बीउ भण्डारण गर्न लागिएको हो । विश्वका करिब सबै देशले यो बैंकमा प्रमुख बालीको बीउ भण्डारण गरेका छन् ।
यो बैंक निर्माणमा गेट्स फाउन्डेसन र अन्य देशहरुका अतिरिक्त नर्वे सरकारले आर्थिक सहयोग गरेको छ । पडाड मुनी करिब ४ सय फिट लामो टनेल बनाइएको छ, जसलाई हिउँले ढाकेको छ । विद्युत आपूर्ति नभएको अवस्थामा समेत भण्डार गरिएको बीउ नबिग्रियोस् भन्नेमा विशेष सतर्कता अपनाइएको छ ।
अन्तर्राष्ट्रिय संचारमाध्यमका अनुसार यो बैंकमा ८ लाख ६० हजारभन्दा बढी प्रकारका बीउ भण्डारण गरिएको छ । आफ्नो मुलुकमा हुने अन्नको बीउ भण्डार गर्न सम्बन्धित मुलुकले एउटा सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्नुपर्ने हुन्छ ।
यसरी भण्डार गरिएको बीउमा नर्वेको कुनै प्रकारको हक नरहने पनि सम्झौतामा प्रष्ट उल्लेख हुन्छ ।सोही बैंकका कर्मचारीबाहेक अमेरिकी सांसदका अतिरिक्त संयुक्त राष्ट्र संघका महासचिवमात्र यो बैंकमा जान पाउँछन् ।
प्रकाशित मितिः २०७४ जेठ ९
वि.सं.२०७४ जेठ ९ मंगलवार १५:१५ मा प्रकाशित
