काठमाडौं । एक पटक सर्वसाधारणमा सेयर जारी गरिसकेको कम्पनीले सर्वसाधारणबाट पुनः रकम संकलन गर्न प्रयोग गरिने उपकरण नै एफपिओ अर्थात् फर्दर पब्लिक अफरिङ हो । नेपाल धितोपत्र बोर्डले एफपीओ (नयाँ सेयर) निष्कासनको नाममा पटक पटक सर्वसाधारणबाट पुँजी उठाउँन नदिने सम्भावना रहेको छ ।
‘एफपीओबाट सजिलै पैसा उठायो, त्यही पुँजीबाट लाभांश लियो अनि फेरी पनि एफपीओ जारी ग¥यो, यस्तो हुने सम्भावना बढेपछि भितोपत्र बोर्ड उक्त निष्कर्षतिर पुगेको हो ।
पहिले जारी गरेको एफपीओबाट उठेको रकम के कसरी प्रयोग गरियो भन्ने जानकारी दोस्रो पटक एफपीओ जारी गर्न निकालिने आवहान पत्रमा स्पष्ट उल्लेख गर्नुपर्ने व्यवस्था समेत धितोपत्र बोर्डले गर्ने भएको छ । एफपीओ जारी गर्दा अंकित मूल्यभन्दा बढिमा गर्न पाइन्छ । अंकित मूल्य बराबरको रकम सेयर पुँजीमा जाने र बाँकी रकम कम्पनीहरुको सञ्चितीमा जोडिन्छ । एफपीओ जारी गर्दा नयाँ प्रवेश हुने लगानीकर्ताबाट बढि पैसा असुल हुने र पुराना सेयरधनीले समेत पछिल्ला वर्ष बोनस लाभांश पाउँने गर्छन् ।
तर सञ्चितीमा जाने बाँकी रकम लाभांश वितरणमा मात्रै प्रयोग गर्न पाइने भएकोले कम्पनीहरुले कमाई खासै गर्न नसकेपनि लाभांश वितरण गर्न सकिने पर्याप्त अवस्था बन्छ । यसले पुँजी उठाएर त्यसको लगानीबाट आम्दानी गरेर आएको प्रतिफल वितरण गर्नेभन्दा पनि सजिलोसँग लाभांश वितरण गरिरहने सोच हावी हुन सक्ने भएपछि धितोपत्र बोर्डले यसमा चासो देखाएको हो ।
बैंक तथा वित्तीय संस्थालाई राष्ट्र बैंकले चुक्ता पूँजीको नयाँ मापदण्ड तोकेपछि यी संस्थाहरुमध्ये कतिपयले एफपीओ जारी गरिरहेका छन् । यता, बीमा कम्पनीहरुले पनि ऐच्छिक रुपमा चुक्ता पुँजी वृद्धिको लागि यही प्रक्रिया अपनाइरहेका छन् ।
प्रकाशित मितिः २०७३ माघ ५
वि.सं.२०७३ माघ ५ बुधवार १४:२३ मा प्रकाशित
