काठमाडौं । सेयर बजारमा लहलहैमा लागेर सेयर किन्दा कति जनाको घर खेत नै गएको छ । कतिपय ऋणमा चुर्लुम्म डुब्ने गरेका छन् ।
पाल्पाका शेरबहादुर थापा एउटा त्यस्तै पात्र हुन, जसले सेयरबाट कमाउनुको साटो गुमाउन मात्र पुगे । उनले एकजना मित्रले भनेको आधारमा एक कम्पनीको सेयर प्रतिकित्ता ५८० रुपैयाका दरले खरिद गरे । थापाले उक्त सेयर महिना दिन भित्रैमा ८०० रुपैयाँ पुग्ने आश्वासन दिएपछि किन्न बाध्य भएका थिए । उक्त सेयरको मुल्य बढ्नुको साटो उल्टै घट्दै गएर १४८ रुपैयाँमा झर्न पुग्यो ।
अहिले उनलाई पश्चाताप मात्र लागेको छ । अरुको भनाइमा लागेर सेयर खरिद गर्दाको परिणाम उनले भोग्दै छन् । उनी अहिले म कति बुद्धिमानी रहेछु, आफैले आफैलाई लोप्पा ख्वाउन मन लाग्छ भन्छन् । उनीमात्र होइन झापाका मानबहादुर कुँवरको कथा व्याथा पनि थापाकै जस्तै छ । कुँवर पनि मनग्य आम्दानी हुने देखेर सेयर बजारमा प्रवेश गरे । एक हप्ताको बीचमा १५ लाख लगानी पनि सेयरमा गरे । तर, अहिले उनले खरिद गरेको सेयर बिक्री गर्दा ५ लाख पनि आउँदैन् । उनी पनि सेयरमा नराम्रो गरि फस्न पुगे भन्दै हिड्ने गरेका छन् ।
सेयर बजारमा खेल्न जान्नेलाई श्रीखण्ड नजान्नेलाई खुर्पाको बिड भने जस्ते हुने पुराना खेलाडीहरु बताउँछन् । दुई वर्ष अघि सेयर बजारमा प्रवेश गरेकाले मनग्य कमाए पनि । चुक्ता पुँजी २ अर्ब रुपैयाँबाट ८ अर्ब रुपैयाँ पुर्याउँदा २८ वटा वाणिज्य बैंकहरुले बोनस र हकप्रद सेयर दिँदै गए । विकास बैंक र वित्त कम्पनीले पनि चुक्ता पुँजी बढाउँदा वाणिज्इ बैंककै बाटो अपनाए । त्यसबेला लगानीकर्ताले बोनस र हकप्रद सेयर पाउने आशाले पनि सेयर खरिद गर्दै गए । सेयरको मूल्य प्रतिदिन बढ्दै पनि गयो । पुँजी बजार मापक नेप्से पनि १८८१ अंकमा पुग्यो ।
उच्च अंक पुगेका बेला सेयर बिक्री गर्नेले प्रशस्त नाफा पनि कमाए । तर, अझै पनि बढ्छ भन्दै बस्नेहरुले गमाउन पुगे ।
अहिले पुँजी बजार मापक नेप्से १२ अंक भन्दा तल ओर्लिको छ । अझै पनि ओरालो लाग्ने क्रम रोखिएको छैन् ।
सेयर बजार ओरालो लाग्नुको प्रमुख कारण सेयर धितोमा राखेर लिने ऋणको ब्याज बढेकाले गर्दा हो भनिन्छ । उच्च ब्याजदरमा लिएको ऋण सेयर बजारमा लगानी गर्दा नाफा भन्दा नोक्सन बढी हुन्छ । त्यसैले पनि लगानीकर्ता सेयर किन्ने भन्दा बिक्री गर्ने तर्फ लागे । यसले गर्दा सेयर बजार ओरालो लाग्न पुगेको माछापुच्छे बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत सुमन शर्मा बताउँछन् ।
तर, कतिपयले अर्थमन्त्री डा.युवराज खतिवडालाई दोष दिने गर्छन् । उनी अर्थमन्त्री भएसँगै सेयर बजारलाई अनुत्पादक क्षेत्र भने त्यसैले घटेको हो पनि भन्ने गरिन्छ । तर, त्यो केवल आरोप लगाउने काम मात्रै भएको बिज्ञहरुको भनाइ छ ।
पुँजी बजार राहत पुर्याउने कार्यक्रम सरकारले नल्याएको हो । यसमा कसैको सन्देह छैन् । तर, अर्थमन्त्रीले भनेकै आधारमा सेयर बजार तल आएको हो भनेर भन्न सकिदैन् ।
२०७५ भदौ ११ गते प्रकाशित
वि.सं.२०७५ भदौ ११ सोमवार १२:४६ मा प्रकाशित
