ताप्लेजुङ । जाति र ठाउँको नाम हो, तोक्पेगोला । मिक्वाखोला गाउँपालिका–५ पापुङमा पर्छ यो ठाउँ । समुद्र सतहदेखि ४ हजार १ सय मिटर उचाइमा पर्छ तोक्पेगोला ।
उक्त बस्तीमा ढोक्प्या जातिका करिब १७ घर छन । स्थानीय ढोक्प्या जाति भनिए पनि सिमान्तकृत समूहमा तोक्पेगोला भनि सूचीकृत गरिएको छ । झुरुप्प घर । काठले छाएको छानो । भोटे झ्याल ।
टाढाबाट देख्नेबित्तिकै लाग्छ कि यो ठाउँ उत्सव स्थल पो हो कि ! किनकी घरैपिच्छे खम्बामा गाडिएका मन्त्रयुक्त ध्वजापताका फरफराउँदा थकित शरीरले शितलता महसुस गर्छ । गुम्बा र मन्दिरले पौराणिक तथा ऐतिहासिक महत्व झल्काउँछ । हिमाली ठाउँ भएकाले आफैंमा सुन्दर त हुने नै भयो ।
संसारमा सुन्दर स्थान कि समुद्री किनारमा नत्र हिमालको काखमा हुन्छ भन्ने मान्यता साँचो हो भन्ने बोध गराउँछ ।
अग्लो चट्टान छिचोलेर बग्ने झरनाको काखको बस्तीबाट वरपरका भिर र चट्टान मानव तथा जनावर आकृतिका देखिन्छन् । पूर्वपट्टिको अग्लो भिरबाट झर्ने झरनाको दृश्य साँच्चिकै लोभलाग्दो छ ।
झरनाबाट दूध रङको छङछङ झर्ने पानीको दृश्य र आवाजले आनन्दित तुल्याउँछ । वरिपरिका चउरमा फुलेका रङ्गीचङगी फूलले सुनमा सुगन्ध थपिएझै बस्तीको सुन्दरता अझ बढाइदिएको छ । महिनैपिच्छे रङ्ग फेर्नु र छिनछिनमा मौसम बदलिनु बस्तीको विशेषता हो ।
कहिले पहेंलो फूलले पहेलपुर बन्छ । कहिले निलो, रातो र हरियो फूलको सौन्दर्यले अचम्मित बनाउँछ । कहिले सबै फूल सुकेर मरुभूमि जस्तो देखिन्छ । बस्ती क्षेत्र सिजनमा हरियो घाँसे मैदानमा परिणत हुन्छ ।
अतिथि देवो भवः तोक्पेगोला बस्तीका बासिन्दाले बुझेका छन् । यहाँ पुग्न बर्खामा घामपानीको लुकामारी छिचोल्नै पर्छ । हिउँदमा कठ्याङ्ग्रिदो जाडो ।
जुन समयमा पुगेपनि गलेर शिथिल बनेको शरीरमा फुर्ती बढ्छ । सायद अघिपछि पर्यटक तथा तिर्थयात्री कमै पुग्ने गरेकाले होला, यहाँका बासिन्दा गफगाफ गर्न खुब रुचाउँछन।
दर्जनौ ताल तथा तलैया भएको जानकारीले ५२ पोखरी ५३ तालले परिचित रुकुम जिल्ला बवर्साउँछ । किनकी सोदो पोखरी, भुत पोखरी, तीन पोखरी, थाङ्ला पोखरी, साजु पोखरी र पाथीभरा पोखरी इत्यादि । डाँडाकाडा, पाखा, पखेरा, छाँगा, वन जंगल, जडिवुटीले यो क्षेत्र सजिएको छ ।
बस्तीदेखि ३ सय मिटर दुरीमा छ, सोदोपोखरी । नागपञ्चमीका दिन पूजा हुन्छ । यहाँ आउन चाहनेको एउटै लक्ष्य हुन्छ, तोक्पेगोला र सोदोपोखरी अवलोकन गर्ने ।
वडाध्यक्ष डन्डु शेर्पाका अनुसार यहाँका बासिन्दाको मुख्य पेशा पशुपालन हो । गाई, याक तथा चौरी पालेर जीवनयापन चल्छ । बिहान छाड्दा र गोधुली साँझमा फर्कदा याक तथा चौरीको घाँटीमा झुन्ड्याइएको घन्टीको कुन्डुङ कुन्डुङ आवाजले मन प्रफुल्ल बन्छ । चीनको तिब्बतसँग सिमा जोडिएको छ यो ठाउँ ।
तिब्बतको रिउ बजार पुग्न दुई दिन पैदल हिँड्नुपर्छ । चामल बाहेक दैनिक उपभोग्य सामग्री तिब्बतबाट ल्याउने गरेका छन् । याकमार्फत् सामान ढुवानी गर्छन् । याकलाई ‘हिमाली ट्रक’ पनि भनिन्छ । उताको तुलनामा यताको चामल सस्तो पर्छ ।
यहाँ ८ महिनामात्र बस्छन् । जाडो र हिउँ छल्न घरपालुवा जनावरसँगै पापुङमा झर्छन् । प्रायः सबैको घर छ । कात्तिकदेखि माघसम्म हिउँ पर्ने र जाडो अधिक हुने भएकाले बस्ती अर्थात बेसी झर्छन। जडिवुटी पनि आम्दानीको श्रोत बनेको अध्यक्ष शेर्पाले बताए । तोक्पेगोला पुगेर फर्कने भन्छन्, ‘भर्जिन पर्यटकीय क्षेत्र ।’
कसरी पुगिन्छ ?
सदरमुकामदेखि गाडीमा दोभान–नाल्बु–पापुङसम्म गाडी चल्छ । अर्को्दिन हिँडेर तोक्पेगोला पुगिन्छ । कच्ची सडक भएकाले गाडीमा घल्च्याक र घुल्चुक सहनुपर्छ ।
सदरमुकामदेखि हिँडेर हान्दु्रङ–खोक्लिङ–लिवाङ–साँवाहुँदै गाडी पुग्ने ठाउँ पापुङ पुगिन्छ । सदरमुकामदेखि गाडी वा हिँडेर जसरी गएपनि तोक्पेगोला पुग्न २ दिन लाग्छ ।
दर्जन बढी झोलुङे र काठे पूल तर्नुपर्छ । पापुङ बस्ती छाडेपछि तोक्पेगोला नपुगेसम्म बस्ती छैन । ठाउँ–ठाउँमा भेटिएका गाई गोठ नै होटल हो । (कारोवार दैनिक बाट)
२०७६ भदौ २ गते प्रकाशित
वि.सं.२०७६ भदौ २ सोमवार १२:५८ मा प्रकाशित
