काठमाडौं । सेयर कारोबार गर्न हितग्राही (डिम्याट) खाताको संख्या १६ लाख नाघेको छ । सीडीएस एन्ड क्लियरिङका अनुसार १२ पुससम्ममा सञ्चालनमा रहेको हितग्राही (डिम्याट) खाताको संख्या १६ लाख २ हजार ८५६ पुगेको हो ।
हालसम्म करिब ५ अर्ब बढी कित्ता सेयर अभौतिकीकरण (डिम्याट) भइसकेका छन् । सेयर बजार आधुनिकीकरण हुँदै गर्दा यसमा संलग्न हुनेहरूको संख्या पनि दिन प्रतिदिन बढ्दै गइरहेको छ ।
सीडीएस एन्ड क्लियरिङले देशभर आफ्नो सेवा विस्तार गर्दै मेरो सेयर एप्लिकेसनमार्फत पनि लगानीकर्ताहरूको सेयरमा सहज पहुँच स्थापना गरेको जनाएको छ ।
सीडीएससीका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत देवप्रकाश गुप्ताले हितग्राही (डिम्याट) खाता खोल्नेको संख्या विगतको तुलनामा केही घटेको बताए ।
उनले भने, ‘यसअघि लगानीकर्ताहरू अनिवार्य रूपमा हितग्राही (डिम्याट) खाता खोल्नैपर्छ भन्ने व्यवस्था गिरिँदा धमाधम लगानीकर्ताले खाता खोल्ने र बिस्तारै अधिकांश लगानीकर्ता सहभागी भइसकेपछि अहिले हितग्राही खाता खोल्नेको संख्या घटेको छ ।’
एकै व्यक्तिले दुईवटासम्म हितग्राही (डिम्याट) खाता सञ्चालन गर्नसक्ने व्यवस्थाअनुसार करिब दुई वा सोभन्दा बढी खाता हुनेहरूको संख्या ६ हजारभन्दा बढी रहेको सीडीएसीले जनाएको छ । बाँकी सबै वास्तविक लगानीकर्ता रहेको गुप्ताले बताए ।
केन्द्रीय निक्षेप प्रणाली (सीडीएससी)का अनुसार १२ पुससम्म २११ वटा कम्पनीका ४ अर्ब ९२ करोड ७९ लाख ७ हजार ५९९ कित्ता सेयर अभौतिकीकरण (डिम्याट) भइसकेको जनाएका छन् । २११ कम्पनीको सेयर रजिस्ट्रारको काम ६४ वटा संस्थाले गर्दै आएका छन् ।
सेयर प्रमाणपत्र डिजिटल भएपछि हराउने, आगलागी हुने, सेयर बिक्री गर्दा हस्ताक्षर भेरिफिकेसन लगायतका समस्या समाधान भएको पनि सीडीएससी जनाएको छ । डिम्याट खाता सञ्चालन गरेबापत प्रत्येक खातावालाले वार्षिक सय रुपैयाँ नवीकरण शुल्क तिनुपर्ने व्यवस्था रहेको छ ।
साउन मसान्तभित्र डिम्याट खाता नवीकरण नगर्नेको खाता निक्षेप सदस्यले नवीकरण नगरेसम्मका लागि रोक्कासमेत गर्न सकिने व्यवस्था छ ।
नेपाल धितोपत्र बोर्डले देशभरि धितोपत्र बजार विस्तार गर्ने र जनसहभागिता बढाउनका लागि एक नेपाली, एक डिम्याट खाता अभियान सञ्चालन गर्ने नीति लिएको थियो ।
यही नीतिलाई सार्थक बनाउन कतिपय निक्षेप सदस्यले निःशुल्क डिम्याट खाता खोल्नुका साथै एकवर्षको वार्षिक शुल्कसमेत निःशुल्क गरेका छन् ।
जसले पनि डिम्याट खातावालाको संख्या बढेको गुप्ताले बताए । नेप्सेले सीडीएससीमार्फत २२ चैत्र २०७१ देखि डिम्याट सेयरको आंशिक कारोबार सुरु गरेकोमा ६ वैशाख २०७२ देखि सेयर पहिलो चरणमा सात कम्पनीको पूर्ण अभौतिक सेयर कारोबार थालेको थियो । १ माघ २०७२ देखि नेप्सेमा सबै कम्पनीहरूको डिम्याट सेयर मात्र कारोबार हुँदै आएको छ ।
सीडीएस एन्ड क्लियरिङमा निक्षेप सदस्य (डीपी सेवा) संख्या ७३ पुगेको छ भने मेरो सेयरमा आबद्ध निक्षेप सदस्य संस्थाहरूको संख्या पनि ७३ रहेको छ ।
आस्बा प्रणालीमा आबद्ध भएर सी–आस्बा सेवा प्रदान गर्ने कम्पनीको संख्या ६४ वटा रहेको छ । सेयर कारोबारका लागि ५० वटा सेयर दलाल सदस्यहरूले राफसाफ सदस्यका रूपमा काम गर्दै आएका छन् ।
सञ्चालनमा रहेका ५० वटा धितोपत्र दलाल व्यवसायी (ब्रोकर) र तीनका शाखा कार्यालयमार्फत अनलाइन र परम्परागत दुवै तरिकाबाट अहिले सेयर कारोबार हुँदै आएको छ । (राजधानी दैनिकबाट)
२०७६ पुुुस १३ गते प्रकाशित
वि.सं.२०७६ पुस १३ आइतवार १०:३१ मा प्रकाशित
